W ostatnich latach temat, jakim jest dobrostan zwierząt, coraz częściej gości w debacie publicznej – zarówno w kontekście etyki, jak i zrównoważonego rozwoju, zdrowia ludzi oraz ochrony środowiska. W przypadku hodowli bydła kwestie te zyskują szczególne znaczenie. Dlaczego? Bo dobrostan bydła wpływa bezpośrednio nie tylko na jakość życia zwierząt, ale też na jakość produktów trafiających do konsumentów, efektywność gospodarstw i odpowiedzialność społeczną całego sektora.
Co to jest dobrostan zwierząt i co oznacza dla hodowcy?
Na pytanie „co to jest dobrostan zwierząt?” odpowiada wiele definicji, jednak w praktyce chodzi o zapewnienie im warunków, które pozwalają realizować naturalne potrzeby. Dobrostan w utrzymaniu zwierząt oznacza nie tylko dostęp do wody i pożywienia, ale też odpowiednie warunki przestrzenne, komfort cieplny, właściwą obsługę oraz ochronę przed stresem czy chorobami.
Istotne są także warunki transportu i sposób obchodzenia się ze zwierzętami. Dbanie o dobrostan bydła to nie chwilowa moda – to fundament nowoczesnej, odpowiedzialnej hodowli, który realnie przekłada się na zdrowie zwierząt, wyniki produkcyjne i reputację gospodarstwa.
Dobrostan bydła opasowego, mięsnego i mlecznego – podobieństwa i różnice
Dobrostan bydła mlecznego i opasowego opiera się na podobnych założeniach, ale wiąże się z różnymi wyzwaniami. W przypadku krów mlecznych kluczowe znaczenie ma zapewnienie odpowiedniej przestrzeni do leżenia, dostępu do dobrej jakości paszy oraz minimalizowanie bólu związanego z chorobami racic czy wymion. Z kolei bydło opasowe, utrzymywane w celu intensywnego tuczu, wymaga szczególnej dbałości o zbilansowane żywienie, komfort środowiskowy i ograniczenie stresu – czynniki te bezpośrednio wpływają na efektywność produkcji oraz jakość mięsa.
Dobrostan bydła mięsnego łączy elementy charakterystyczne dla obu typów hodowli. Zwierzęta przeznaczone na produkcję mięsa potrzebują nie tylko odpowiednich warunków żywieniowych, ale także przestrzeni do swobodnego poruszania się, dostępu do świeżego powietrza i spokojnego otoczenia. W przypadku ras mięsnych utrzymywanych ekstensywnie, np. na pastwiskach, istotna jest również możliwość realizacji naturalnych zachowań i minimalizacja stresu. Wszystkie te aspekty wpływają na zdrowie zwierząt, ich tempo wzrostu, dobrostan oraz jakość końcowego produktu.
Niezależnie od kierunku produkcji troska o dobrostan bydła to inwestycja w lepsze wyniki hodowlane, wyższą wydajność oraz ograniczenie strat zdrowotnych i ekonomicznych.
Dobrostan zwierząt gospodarskich a odpowiedzialność środowiskowa
Dobrostan zwierząt a ochrona środowiska to powiązanie, które zyskuje na znaczeniu. Dobre praktyki w hodowli bydła mogą przyczyniać się do redukcji emisji gazów cieplarnianych, bardziej efektywnego gospodarowania zasobami naturalnymi i ograniczenia wpływu produkcji na otoczenie.
Poprawa dobrostanu zwierząt gospodarskich często idzie w parze z lepszym wykorzystaniem wody, pasz i energii. Zdrowe, dobrze utrzymane zwierzęta lepiej wykorzystują składniki odżywcze i są mniej narażone na choroby, co ogranicza potrzebę stosowania antybiotyków oraz zmniejsza ilość odpadów i strat produkcyjnych.
Dbałość o dobrostan to nie tylko etyka i przepisy – to także element odpowiedzialności ekologicznej, który staje się coraz istotniejszy dla konsumentów i partnerów biznesowych.
Dlaczego warto dbać o higienę i dobrostan zwierząt?
Nie sposób pominąć roli, jaką odgrywają higiena i dobrostan zwierząt w profilaktyce chorób i bezpieczeństwie żywności. Lepsze warunki utrzymania oznaczają mniej interwencji weterynaryjnych, ograniczenie stosowania antybiotyków i mniejsze ryzyko występowania chorób odzwierzęcych.
To wszystko przekłada się na wyższą jakość produktów, zaufanie konsumentów i większą stabilność finansową gospodarstw.
Wspieranie rolników – dopłaty do dobrostanu bydła
Dobrostan bydła to także konkretne wsparcie dla rolników. Programy takie jak dopłaty do dobrostanu bydła pomagają w realizacji prozwierzęcych rozwiązań – zarówno w zakresie inwestycji, jak i codziennej opieki nad zwierzętami.
W Polsce świadczenia te przyznawane są w ramach ekoschematu „Dobrostan zwierząt”, który stanowi część Wspólnej Polityki Rolnej UE i jest obsługiwany przez ARiMR.
Program umożliwia uzyskanie wsparcia finansowego za wdrażanie praktyk takich jak zwiększenie powierzchni bytowej, dostęp do ściółki czy zapewnienie wypasu w okresie pastwiskowym.
Program „Dobrostan zwierząt” obejmuje m.in. wariant „Dobrostan opasów” oraz „Dobrostan krów mlecznych”, co oznacza, że gospodarstwa utrzymujące bydło opasowe lub bydło mleczne mogą skorzystać z dopłat, jeśli spełnią wymagania formalne, złożą wniosek oraz plan poprawy dobrostanu zwierząt. Co więcej – rolnik, który w poprzednim roku realizował wariant dobrostanowy, przy zachowaniu tych samych praktyk może złożyć uproszczone zgłoszenie, co ułatwia kontynuację wsparcia.
Tego rodzaju wsparcie sprawia, że dobrostan staje się realnym i opłacalnym celem. To nie tylko wydatek – to inwestycja w zdrowie zwierząt, jakość produkcji i pozytywny wizerunek całej branży.
Dobrostan bydła – przyszłość sektora
Patrząc w przyszłość, nietrudno zauważyć, jak istotny staje się dobrostan bydła. Wymogi – zarówno krajowe, jak i europejskie – będą stopniowo zaostrzane w ramach strategii Europejskiego Zielonego Ładu i nadchodzących zmian legislacyjnych. To nie tylko wyzwanie dla hodowców, ale i szansa na rozwój nowoczesnych, zrównoważonych gospodarstw.
Działania podejmowane już teraz – wdrażanie dobrych praktyk, poprawa warunków utrzymania, odpowiedzialność środowiskowa – pozwalają zbudować przewagę konkurencyjną i sprostać rosnącym oczekiwaniom rynku. Hodowcy, którzy traktują dobrostan jako kluczowy element swojej działalności, stają się liderami zmiany i mają realny wpływ na przyszłość sektora.
Chcesz dowiedzieć się więcej?
W SGS od lat wspieramy producentów w dążeniu do wyższych standardów. Poprawa dobrostanu zwierząt to nie jednorazowe działanie, a proces. Wymaga zmiany podejścia, inwestycji, ale przede wszystkim wiedzy. Dla osób zainteresowanych praktycznymi aspektami oceny warunków w hodowli bydła przygotowaliśmy dedykowany program certyfikacji. Jeśli temat Cię zainteresował – przeczytaj więcej w artykule: Jak dbać o dobrostan bydła? Nowy program certyfikacji SGS Polska.
Klaudia Myśliwiec, ekspertka branży Business Assurance w SGS Polska
Źródła
- https://www.gov.pl/web/arimr/dobrostan-zwierzat-2025
- https://www.gov.pl/web/rolnictwo/ekoschemat-dobrostan-zwierzat
- https://rolnictwozrownowazone.pl/rolnictwo-zrownowazone/przewodnik-rolnictwa-zrownowazonego/produkcja-zwierzeca/dobrostan-bydla/
- https://www.allflex.global/pl/2024/02/05/przeglad-glownych-ras-bydla-miesnego-w-polsce-jaka-rase-wybrac-do-hodowli/
O SGS
SGS jest światowym liderem w dziedzinie badań, inspekcji i certyfikacji. Działamy w sieci ponad 2500 laboratoriów i biur w 115 krajach, wspieranych przez zespół 99 500 oddanych swojej pracy profesjonalistów. Posiadamy ponad 145 lat doświadczenia w dostarczaniu doskonałych usług – łączymy dokładność i precyzję, które charakteryzują szwajcarskie firmy, by pomagać organizacjom w osiąganiu najwyższych standardów jakości, zgodności i zrównoważonego rozwoju.
Nasze hasło – when you need to be sure – to obietnica podkreślająca nasze przywiązanie do zaufania, rzetelności i niezawodności, które umożliwiają firmom rozwijanie się z pewnością siebie. Z dumą dostarczamy nasze eksperckie usługi jako SGS, wspomagani przez inne nasze zaufane i ściśle wyspecjalizowane marki, takie jak Brightsight, Bluesign, Maine Pointe oraz Nutrasource.
SGS jest firmą notowaną na Szwajcarskiej Giełdzie Papierów Wartościowych oznaczoną symbolem SGSN (ISIN CH1256740924, Reuters SGSN.S, Bloomberg SGSN:SW).
