Prywatne studnie to podstawowe źródło wody pitnej w wielu gospodarstwach domowych, szczególnie w miejscach oddalonych od sieci wodociągowych. Chociaż woda ze studni jest powszechnie wykorzystywana, nie można zakładać, że jej jakość jest zawsze odpowiednia i nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. Czy zatem regularne badanie wody ze studni jest uzasadnioną koniecznością, czy raczej niepotrzebnym wydatkiem? O tym przeczytacie w niniejszym artykule.
Prywatna studnia głębinowa a wodociąg
Głównym źródłem wody przeznaczonej do spożycia są wody podziemne. Są one kluczowym zasobem wykorzystywanym zarówno przez systemy zbiorowego zaopatrzenia, jak i gospodarstwa domowe posiadające własne ujęcia. Zakłady wodociągowe najczęściej eksploatują wody głębinowe, położone kilkadziesiąt metrów pod powierzchnią ziemi.
Zanim woda trafi do sieci, poddawana jest procesowi uzdatniania oraz rygorystycznym badaniom i kontroli, co gwarantuje, że spełnia normy sanitarne. W przypadku indywidualnych ujęć obecnie najczęściej wykonuje się studnie głębinowe. Mają one zazwyczaj głębokość od kilkunastu do nawet 70 metrów, co odróżnia je od studni kopanych, które czerpią wodę z płytkich warstw wodonośnych.
W przeciwieństwie do wody wodociągowej, która podlega stałemu nadzorowi i badaniom, woda ze studni nie jest kontrolowana przez żadne instytucje publiczne. Odpowiedzialność za jej bezpieczeństwo spoczywa wyłącznie na właścicielu ujęcia.
Jakie zanieczyszczenia mogą występować w wodzie ze studni?
W wodzie ze studni mogą występować różnorodne zanieczyszczenia, zarówno naturalnego, jak i antropogenicznego pochodzenia. Najczęściej spotykane to:
- zanieczyszczenia mikrobiologiczne – np. Escherichia coli, enterokoki kałowe – mogą przedostać się do wody na skutek nieszczelności studni lub niewłaściwej lokalizacji (blisko szamba czy pól uprawnych). Skutki zdrowotne to zatrucia pokarmowe, biegunki i inne infekcje;
- azotany i azotyny – nadmiar azotanów w wodzie, często spowodowany używaniem nawozów sztucznych, jest szczególnie niebezpieczny dla dzieci;
- żelazo i mangan – w nadmiarze psują smak wody, powodują osady na urządzeniach i plamy na praniu;
- metale ciężkie – ołów, arsen, kadm, rtęć – mogą przedostać się do wody z zanieczyszczonego gruntu, starych rur lub w wyniku działalności przemysłowej. Długotrwałe spożywanie wody zanieczyszczonej metalami ciężkimi prowadzi m.in. do uszkodzenia nerek, układu nerwowego i zwiększa ryzyko chorób nowotworowych;
- pestycydy – przenikają do wód gruntowych z pól uprawnych. Mogą mieć działanie toksyczne, rakotwórcze lub zaburzać gospodarkę hormonalną.
Kiedy przeprowadzać badanie wody?
Badanie wody ze studni powinno być przeprowadzane regularnie, co najmniej raz w roku oraz w sytuacjach, które mogą wskazywać na ryzyko jej zanieczyszczenia.
Kontrola jakości wody jest zalecana nie tylko po uruchomieniu nowej studni, lecz także po jej naprawie lub modernizacji. W takich przypadkach istnieje ryzyko, że woda może zostać zanieczyszczona w wyniku prowadzonych prac.
Ponadto badanie wody jest niezbędne po intensywnych opadach deszczu, powodzi czy innych zjawiskach atmosferycznych, które mogą spowodować, że wody powierzchniowe dostaną się do studni, zwiększając ryzyko skażenia mikrobiologicznego lub chemicznego.
Jeśli w gospodarstwie domowym pojawiły się przypadki zatruć lub dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, należy również niezwłocznie zbadać wodę. Może to wskazywać na jej zanieczyszczenie bakteriami chorobotwórczymi.
Dlaczego warto badać wodę z prywatnej studni?
Regularne badanie wody ze studni to rozsądna inwestycja w zdrowie i bezpieczeństwo domowników. W dłuższej perspektywie może oszczędzić wielu problemów zdrowotnych oraz kosztów leczenia chorób spowodowanych spożyciem skażonej wody. Choć testowanie wody ze studni nie jest obowiązkowe, pozwala na wczesne wykrycie zagrożeń i podjęcie odpowiednich działań zapobiegawczych. Warto traktować badania wody jako konieczność, która zapewnia spokojne użytkowanie wody z własnego ujęcia.
Chcesz mieć pewność, że woda, którą spożywasz, spełnia najwyższe normy jakości? SGS Polska oferuje kompleksową analizę wody pitnej, dostosowaną do indywidualnych potrzeb klienta. Zapraszamy do współpracy.
Aleksandra Jabłońska, ekspertka branży Industries & Environment w SGS Polska
Literatura:
- Bilek, M., Małek, K., & Sosnowski, S. (2015). Parametry fizykochemiczne wody pitnej ze studni kopanych z terenu Podkarpacia. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 48(4), 640–646.
- Bilek, M., & Rybakowa, M. (2014). Azotany (III) i (V) w wodzie pitnej studni kopanych i wierconych z terenu Podkarpacia jako czynnik ryzyka methemoglobinemii. Przegląd Lekarski, 71, 520–522.
- Michałkiewicz, M., & Mądrecka, B. (2014). Studnie indywidualne jako źródło wody do picia. W Z. Dymaczewski, J. Jeż-Walkowiak & A. Urbaniak (Red.), Zaopatrzenie w wodę, jakość i ochrona wód (s. 339–347). Politechnika Poznańska.
- Wiktorska, M., Szymczyk, S., & Novikov, O. (2018). Przydatność wody ujmowanej ze studni zlokalizowanej w zagrodzie wiejskiej do spożycia i nawadniania. Proceedings of ECOpole, 12(2).
- WHO Guidelines for Drinking-water Quality, 4th edition (World Health Organization, 2017).
O SGS
SGS jest światowym liderem w dziedzinie badań, inspekcji i certyfikacji. Działamy w sieci ponad 2500 laboratoriów i biur w 115 krajach, wspieranych przez zespół 99 500 oddanych swojej pracy profesjonalistów. Posiadamy ponad 145 lat doświadczenia w dostarczaniu doskonałych usług – łączymy dokładność i precyzję, które charakteryzują szwajcarskie firmy, by pomagać organizacjom w osiąganiu najwyższych standardów jakości, zgodności i zrównoważonego rozwoju.
Nasze hasło – when you need to be sure – to obietnica podkreślająca nasze przywiązanie do zaufania, rzetelności i niezawodności, które umożliwiają firmom rozwijanie się z pewnością siebie. Z dumą dostarczamy nasze eksperckie usługi jako SGS, wspomagani przez inne nasze zaufane i ściśle wyspecjalizowane marki, takie jak Brightsight, Bluesign, Maine Pointe oraz Nutrasource.
SGS jest firmą notowaną na Szwajcarskiej Giełdzie Papierów Wartościowych oznaczoną symbolem SGSN (ISIN CH1256740924, Reuters SGSN.S, Bloomberg SGSN:SW).
