Podziemna podróż wody zaczyna się znacznie wcześniej, niż mogłoby się wydawać. Gdy deszcz pada na ziemię, część jego kropel nie spływa od razu do rzek i jezior, ale wnika głęboko w grunt, zasilając ukryte pod powierzchnią zbiorniki. To właśnie te naturalne rezerwuary stają się cennym źródłem wody, a ich wiek ma ogromne znaczenie dla planowania jej wykorzystania, ochrony środowiska i przyszłości zrównoważonego rozwoju. Tu wkracza radiodatowanie izotopowe – metoda, dzięki której można ustalić, kiedy dana cząsteczka wody po raz ostatni miała kontakt z powierzchnią.
Wytłumaczmy zatem, jak to działa.
Czym jest datowanie izotopowe?
Izotopy to różne wersje tego samego pierwiastka, różniące się masą jądra atomowego. Część z nich ulega powolnemu rozpadowi – mowa o zjawisku promieniotwórczości – i działa jak precyzyjny, naturalny zegar. Inne izotopy są trwałe, ale ich proporcje względem siebie zmieniają się w kontakcie z atmosferą, glebą lub skałami. Analizując te zmiany, można oszacować, jak długo dana woda pozostawała pod ziemią bez kontaktu z powierzchnią.
Współpraca SGS Polska z klientem z Pakistanu
W ramach projektu „Radiodatowanie wód podziemnych – Pakistan” firma SGS Polska przeprowadziła szeroko zakrojone badania izotopowe, mające na celu określenie wieku zasobów wodnych na głównych nizinach Pakistanu. Pobieranie próbek wód odbyło się po stronie klienta, według ściśle przygotowanych przez SGS wytycznych, co zapewniło najwyższą jakość i wiarygodność danych.
Jakie izotopy były analizowane?
- Tlen-18 i izotopy wodoru (w tym tryt) – pozwalają stwierdzić, czy woda pochodzi z niedawnego cyklu hydrologicznego (ostatnich 50-60 lat).
- Węgiel-14 i Węgiel-13 – wykorzystywane do datowania wód zalegających znacznie głębiej, liczących od setek do nawet dziesiątek tysięcy lat.
- Sześciofluorek siarki (SF₆) – gaz przemysłowy obecny w atmosferze od lat 70. XX wieku, pomocny w określaniu wieku młodszych wód (do ok. 30 lat).
Dlaczego warto badać wiek wód?
- Lepsze planowanie ujęć – wiedza o wieku wody wskazuje, czy dane źródło łatwo się odnawia, czy raczej korzystamy z zasobów nagromadzonych przez wieki.
- Ochrona przed zanieczyszczeniami – młoda woda szybciej może ulec skażeniu, starsza jest zwykle lepiej zabezpieczona przed wpływami z zewnątrz.
- Zarządzanie ryzykiem suszy – datowanie pozwala określić, czy obecne wykorzystanie nie uszczupla zapasów gromadzonych przez tysiąclecia.
- Połączenie wiedzy o wieku wód z monitoringiem ich jakości tworzy solidną podstawę do oceny zagrożeń i podejmowania świadomych decyzji.
Co pokazały wyniki?
Analiza próbek wód wykazała, że większość dolin w Pakistanie charakteryzuje się obecnością wód młodych – poniżej 50 lat – choć w wielu miejscach odnotowano także domieszki znacznie starszych, nawet 15-tysięcznych rezerwuarów. Tak szczegółowa wiedza daje lokalnym władzom narzędzie do podejmowania decyzji: czy zwiększyć pobór, czy raczej chronić bezcenne, głębokie zasoby.
Jakie korzyści przynosi to Twojej organizacji?
Niezależnie od tego, czy działasz w małej firmie wodociągowej, dużym zakładzie przemysłowym, czy zarządzasz siecią studni w gminie – izotopowe datowanie wód to potężne narzędzie zarządzania zasobami. Pozwala lepiej planować inwestycje, racjonalnie gospodarować budżetem i ograniczać ryzyko kar za przekroczenia środowiskowe.
Dlaczego warto wybrać SGS?
- Obecność w ponad 2 500 lokalizacjach na całym świecie.
- Certyfikowane metody i nowoczesny sprzęt analityczny.
- Doświadczenie zdobyte w różnych warunkach klimatycznych.
SGS to połączenie globalnej wiedzy eksperckiej i lokalnego zaplecza laboratoryjnego. Jeśli planujesz projekt związany z wodami podziemnymi, skontaktuj się z nami! Pomożemy Ci wykorzystać potencjał radiodatowania wód w praktyce.
Marcin Barczyk, ekspert branży Industries & Environment w SGS Polska
O SGS
SGS jest światowym liderem w dziedzinie badań, inspekcji i certyfikacji. Działamy w sieci ponad 2500 laboratoriów i biur w 115 krajach, wspieranych przez zespół 99 500 oddanych swojej pracy profesjonalistów. Posiadamy ponad 145 lat doświadczenia w dostarczaniu doskonałych usług – łączymy dokładność i precyzję, które charakteryzują szwajcarskie firmy, by pomagać organizacjom w osiąganiu najwyższych standardów jakości, zgodności i zrównoważonego rozwoju.
Nasze hasło – when you need to be sure – to obietnica podkreślająca nasze przywiązanie do zaufania, rzetelności i niezawodności, które umożliwiają firmom rozwijanie się z pewnością siebie. Z dumą dostarczamy nasze eksperckie usługi jako SGS, wspomagani przez inne nasze zaufane i ściśle wyspecjalizowane marki, takie jak Brightsight, Bluesign, Maine Pointe oraz Nutrasource.
SGS jest firmą notowaną na Szwajcarskiej Giełdzie Papierów Wartościowych oznaczoną symbolem SGSN (ISIN CH1256740924, Reuters SGSN.S, Bloomberg SGSN:SW).
