Równouprawnienie płci, równość szans oraz równość wynagrodzeń za pracę o tej samej wartości to zagadnienia, które pojawią się w wielu obecnych i nadchodzących regulacjach (np. Dyrektywa ws. równości płac) oraz standardach zrównoważonego rozwoju (GRI, SDGs, ESRS). W niniejszym artykule przyglądamy się wskaźnikom zachowania parytetu płci w Polsce oraz na świecie na podstawie Global Gender Gap Report.
Global Gender Gap Index
World Economic Forum (Światowe Forum Ekonomiczne) od 2006 roku publikuje raport Global Gender Gap, który opisuje nierówności płci. W ramach opracowania przygotowywany jest Global Gender Gap Index, który porównuje aktualny stan i ewolucję równości płci w czterech kluczowych obszarach:
- partycypacja ekonomiczna i możliwości (m.in. równość wynagrodzeń za pracę o tej samej wartości, przychody, reprezentacja w zasobach pracowniczych, reprezentacja na stanowiskach specjalistycznych i technicznych),
- dostępność edukacji (m.in. wskaźnik piśmienności, dostęp do edukacji podstawowej, średniej i wyższej),
- zdrowie i przetrwanie (wskaźnik spodziewanej długości życia oraz współczynnik płci w momencie urodzenia),
- wzmocnienie pozycji politycznej (m.in. reprezentacja kobiet w parlamencie i na stanowiskach ministerialnych).
Wyniki osiągnięcia parytetu płci są mierzone w skali od 0 do 100. Wyniki można interpretować jako dystans pokonany w kierunku osiągnięcia równości (tj. procent nierówności, który został zniwelowany).
Nierówności płci na świecie
W najnowszym raporcie z czerwca 2024 r. została porównana równość kobiet i mężczyzn w 146 krajach, co stanowi ok. 2/3 światowych gospodarek. Od pierwszej publikacji raportu 101 krajów zostało uwzględnionych we wszystkich 18 edycjach.
Zgodnie z wynikami Global Gender Gap Index 2024 światowy poziom zniwelowania nierówności płci (luki) wyniósł 68,5%. Po raz kolejny najlepszy wynik osiągnęła Islandia – 93,5%, zaraz po niej uplasowały się Finlandia i Szwecja z wynikiem 87,5%. Spośród pierwszych 10 miejsc w rankingu kraje europejskie zajmują 7 z nich; pozostałe to Nowa Zelandia, Nikaragua i Namibia. Polska uplasowała się na pozycji 51. z wynikiem 74%, awansując o 9 miejsc w stosunku do roku 2023.
Na wykresie przedstawiono wyniki likwidacji luki dla wybranych krajów z początku oraz końca zestawienia.
Spośród regionów najlepszy wynik w Global Gender Gap Index 2024 osiągnęła [1] Europa z wynikiem 75%. Wyniki dla pozostałych regionów przedstawiono w poniższym zestawieniu. W nawiasach wypisano kraje z najlepszymi rezultatami w regionie oraz ich miejsce w zestawieniu globalnym:
- [2] Ameryka Północna – 74,8% (36. Kanada, 43. USA);
- [3] Ameryka Łacińska i Karaiby – 74,2% (6. Nikaragua, 16. Ekwador, 19. Kostaryka);
- [4] Azja Wschodnia i Pacyfik – 69,2% (4. Nowa Zelandia, 24. Australia, 25. Filipiny);
- [5] Azja Centralna – 69,1% (64. Armenia, 69. Gruzja, 76. Kazachstan);
- [6] Afryka Subsaharyjska – 68,4% (8. Namibia, 18. RPA, 27. Mozambik);
- [7] Azja Południowa – 63,7% (99. Bangladesz, 117. Nepal, 122. Sri Lanka);
- [8] Bliski Wschód i Afryka Północna – 61,7% (74. ZEA, 91. Izrael, 115. Tunezja).
Na podstawie bieżących i historycznych danych całkowite zniwelowanie nierówności płci oszacowano na 134 lata. Określono, że najdłużej zajmie likwidacja luki związanej z aspektem wzmocnienia pozycji politycznej – 169 lat. Czas na zniwelowanie różnic w zdrowiu i przetrwaniu nadal pozostaje nieokreślony.
Równość kobiet i mężczyzn w Polsce
Według Global Gender Gap Index w 2024 r. Polska zajęła 51. miejsce z wynikiem 74%. W porównaniu z 2023 rokiem jest to skok o 9 miejsc (w 2023 r. wynik wyniósł 72%).
W poniższej tabeli przedstawiono wyniki dla poszczególnych subkategorii uwzględnionych w ramach badania. Polska zdecydowanie poprawiła swój wynik w obszarze wzmocnienia pozycji politycznej. W pozostałych obszarach odnotowano brak zmian lub niewielkie zmiany.
| Obszar |
Wynik 2024 r. [%] | Wynik 2023 r. [%] |
| Partycypacja ekonomiczna i możliwości |
71,2 |
69,9 |
| Dostępność edukacji |
99,6 |
99,7 |
| Zdrowie i przetrwanie |
98 | 98 |
| Wzmocnienie pozycji politycznej |
27,2 | 21,1 |
Tabela 1. Wyniki Global Gender Gap Index 2024 dla Polski.
Komentarz do wyników
Global Gender Gap Report już od 18 lat publikuje dane dotyczące niwelowania nierówności płci na świecie. Chociaż widać poprawę badanych wskaźników, nadal pozostaje wiele do zrobienia. Kraje, w których prawa pracownicze i prawa człowieka są łamane, pozostają w łańcuchach dostaw Europy i Ameryki Północnej, dwóch regionów z najlepszymi rezultatami. Wymaganie od dostawców należytej staranności w odniesieniu do poszanowania praw człowieka jest niezbędne, aby osiągnąć realne zmiany na lepsze.
Równość płci w miejscu pracy
SGS Polska oferuje certyfikację EDGE, która pozwala firmom mierzyć oraz doskonalić wskaźniki równości, różnorodności i inkluzywności w miejscu pracy. Certyfikacja EDGE ocenia praktyki organizacji w obszarze reprezentacji, równości płac, rozwoju kariery i integracji kulturowej.
Certyfikat składa się z 3 podstawowych poziomów – EDGE Assess, EDGE Move, EDGE Lead. Dodatkowy, nieobowiązkowy poziom EDGEplus ocenia wskaźniki równości płci w powiązaniu z innymi wymiarami różnorodności, np. pochodzeniem etnicznym, wiekiem, narodowością, niepełnosprawnością.
Marlena Osińska-Przybysz, ekspertka branży Business Assurance w SGS polska
Bibliografia:
- Global Gender Gap 2024, Insight Report, czerwiec 2024.
O SGS
SGS jest światowym liderem w dziedzinie badań, inspekcji i certyfikacji. Działamy w sieci ponad 2500 laboratoriów i biur w 115 krajach, wspieranych przez zespół 99 500 oddanych swojej pracy profesjonalistów. Posiadamy ponad 145 lat doświadczenia w dostarczaniu doskonałych usług – łączymy dokładność i precyzję, które charakteryzują szwajcarskie firmy, by pomagać organizacjom w osiąganiu najwyższych standardów jakości, zgodności i zrównoważonego rozwoju.
Nasze hasło – when you need to be sure – to obietnica podkreślająca nasze przywiązanie do zaufania, rzetelności i niezawodności, które umożliwiają firmom rozwijanie się z pewnością siebie. Z dumą dostarczamy nasze eksperckie usługi jako SGS, wspomagani przez inne nasze zaufane i ściśle wyspecjalizowane marki, takie jak Brightsight, Bluesign, Maine Pointe oraz Nutrasource.
SGS jest firmą notowaną na Szwajcarskiej Giełdzie Papierów Wartościowych oznaczoną symbolem SGSN (ISIN CH1256740924, Reuters SGSN.S, Bloomberg SGSN:SW).