Plaże są popularnymi miejscami wypoczynku i rekreacji, przyciągającymi każdego roku miliony turystów. Gorący piasek plażowy jest nie tylko atrakcyjnym elementem krajobrazu, ale też pełni istotną funkcję w ekosystemach przybrzeżnych. Stanowi siedlisko dla różnorodnych mikroorganizmów, które mogą wpływać na jakość wody przybrzeżnej oraz stwarzać zagrożenie dla zdrowia kąpiących się osób. Jakie mikroorganizmy mogą znajdować się w piasku plażowym? Jak bakterie plażowe mogą wpływać na nasze zdrowie? Tego dowiecie się z naszego artykułu.
Piasek z plaży jako potencjalne źródło mikroorganizmów chorobotwórczych
Piasek plażowy jest siedliskiem wielu drobnoustrojów, w tym wirusów, bakterii, grzybów i pierwotniaków. Większość z nich jest nieszkodliwa, ale niektóre mogą być groźne dla zdrowia.
Mikroorganizmy w piasku dzielą się na autochtoniczne (naturalne dla siedlisk piaskowych) i allochtoniczne (pochodzące z zewnętrznych źródeł). Piasek na plażach może ulegać zanieczyszczeniu poprzez różne czynniki. Awarie systemów kanalizacyjnych lub intensywne opady mogą wprowadzać ścieki do wód przybrzeżnych, zanieczyszczając plaże. Resztki jedzenia, śmieci i odpady organiczne pozostawione przez ludzi oraz odchody zwierząt również mogą sprzyjać rozwojowi patogenów w piasku.
Mikroorganizmy chorobotwórcze obecne w piasku plażowym
W piasku plażowym można znaleźć m.in. bakterie Escherichia coli czy enterokoki kałowe, których obecność może wskazywać na zanieczyszczenie fekalne. Enterokoki kałowe (głównie Enterococcus faecalis i Enterococcus faecium) wywołują infekcje układu moczowego oraz zapalenie opon mózgowych. E. coli jest bakterią naturalnie występującą w jelitach ludzi i zwierząt. Istnieją jednak szczepy patogenne, mogące powodować dolegliwości gastryczne, objawiające się biegunką, bólem brzucha i wymiotami.
Podobne objawy zakażenia mogą być wywołane przez bakterie plażowe z rodzaju Campylobacter i Salmonella. Pseudomonas aeruginosa jest patogenem odpowiedzialnym za infekcje skórne, oczu i dróg moczowych. Staphylococcus aureus to bakteria, która powoduje zakażenia skóry, a w cięższych przypadkach infekcje systemowe. Jest szczególnie niebezpieczna przy otwartych ranach, które mogą ulec zakażeniu podczas kontaktu z zanieczyszczonym piaskiem. W wilgotnym piasku plażowym często rozwijają się grzyby plażowe m.in. z rodzaju Aspergillus i Candida. Są one przyczyną infekcji płuc, skóry i błon śluzowych - szczególnie u osób z osłabionym układem odpornościowym.
W trującym piasku obecne są również wirusy-norowirusy, powodujące ostre zapalenie żołądka i jelit, oraz enterowirusy, wywołujące zapalenie opon mózgowych. Pierwotniaki, takie jak Giardia lamblia i Cryptosporidium sp., wywołują choroby jelitowe, objawiające się biegunką i bólami brzucha.
Wpływ na jakość wody przybrzeżnej
Drobnoustroje obecne w piasku plażowym mają znaczący wpływ na jakość wody przybrzeżnej. Zanieczyszczenia mikrobiologiczne mogą być przenoszone do wody podczas przypływów, odpływów i w wyniku falowania. Intensyfikacja tego procesu występuje podczas burz i gwałtownych opadów deszczu, które przynoszą zanieczyszczenia z piasku do wód powierzchniowych. Bakterie w piasku, podobnie jak wirusy, grzyby i inne mikroorganizmy, mogą w ten sposób łatwo dostać się do środowiska wodnego, przyczyniając się do jego degradacji i stwarzając zagrożenie dla zdrowia ludzi, w tym zakażenia plażowe.
Strategie ochrony zdrowia publicznego
Aby minimalizować zagrożenia czyhające na nas podczas odpoczynku nad wodą, a które są związane z obecnością mikroorganizmów chorobotwórczych w piasku plażowym i wodzie przybrzeżnej, konieczne jest podejmowanie skutecznych działań. Obejmują one regularne monitorowanie jakości wody, utrzymanie czystości plaż, prowadzenie edukacji społecznej dotyczącej higieny i bezpieczeństwa na plażach oraz modernizację infrastruktury sanitarno-higienicznej.
SGS Polska, jako lider badań wody w kraju, oferuje kompleksową analizę wody. Wszystkich zainteresowanych zapraszamy do kontaktu.
Aleksandra Jabłońska, ekspertka branży Industries & Environment w SGS Polska
Literatura
1. Halliday E., Gast R. J., 2011. Bacteria in Beach Sands: An Emerging Challenge in Protecting Coastal Water Quality and Bather Health. Environ, Sci, Technol, 45, 2: 370–379.
2. Heaney D., Sams E., Wing S., Marshall S., Brenner K., Dufour A., Wade T., 2009. Contact With Beach Sand Among Beachgoers and Risk of Illnes. American Journal of Epidemiology, vol. 170: 164-172.
3. Phillips M., Solo-Gabriele M., Piggot A., Klaus J., Zhang Y., 2011. Relationships between sand and water quality at recreational beaches. Water Research, vol. 45: 6763-6769.
4. Zatoń K., Błaszczak M., 2015. The microbiological and sanitary state of sand in the municipal bathing beach in Szczecin. Journal of Ecological Engineering 16(5):40-45.
O SGS
Jesteśmy SGS – światowym liderem w dziedzinie badań, inspekcji i certyfikacji. Jesteśmy uznawani za globalny punkt odniesienia w zakresie zrównoważonego rozwoju, jakości oraz rzetelności. Naszych 99 600 pracowników obsługuje sieć 2 600 biur i laboratoriów na całym świecie.
