Eski'den Yeni Yaratmak: Tekstil Endüstrisi’nde Liflerin Geri Dönüşümü

2025 Geri Dönüştürülmüş Polyester Mücadelesi, Textile Exchange’in 2017 Geri Dönüştürülmüş Polyester Taahhüdü’nün yarattığı ivmeyi artırmayı hedefliyor. Markaların kritik bir kütleye ulaşılması ve tüm polyesterin %90'ının 2030’a ² kadar geri dönüştürülmesi nihai hedefi ile %80-100 rPET kullanmaları teşvik edilmektedir. Bu rPET girişimi şu anda Sera Gazı emisyonlarını ve hazır giyim endüstrisinin birincil kaynaklara olan bağımlılığını azaltmak için teşvik edilen birçok girişimden sadece bir tanesidir.

Tekstil liflerinin geleneksel olarak geri dönüşümü zorlu bir süreçtir. Ortalama bir ABD'li tüketicinin her yıl 37 kg tekstil atığı ürettiği tahmin ediliyor.³ Küresel olarak, yılda 92 milyon ton tekstil atığı yaratıldığı tahmin edilmektedir ve bu rakamın 2030’a ⁴ kadar kabaca 134 milyon tona çıkması beklenmektedir.

Aynı zamanda, sanayi her yıl tahmini 98 milyon ton hammadde kullanmaktadır ve bunun 2050’ye ⁵ kadar 300 milyon tona ulaşması beklenmektedir.

Değişim İçin Faktörler

Sorun aslında atılan kıyafetlerin miktarı değil, onlara ne olduğudur. ABD'li fütürist Alex Steffen'in belirttiği gibi, "Çöp diye bir şey yoktur, yanlış yerde olan yararlı şeyler vardır”.

Tüketiciler giderek daha sürdürülebilir ürünler talep etmektedir ve buna giyim ürünleri de dahildir. İngiltere’de yapılan bir araştırma, tüketicilerin %43'ünün sürdürülebilir kıyafetler için daha fazla ödeme yapmaya istekli olduğunu göstermiştir. Ankete katılanların %90'ı “ileri dönüşüm veya %100 geri dönüştürülebilir” olduğunu belirten ürünler almaya istekli olduklarını söylemektedir. 

Bu, tüketicilerin %62'sinin çevreye “zararlı” olduğu tespit edilirse bir markayı kullanmayı bırakacaklarını söylemesiyle birlikte düşünülmelidir.⁶

Endüstri hali hazırda bu talebe yanıt vermektedir. Sürdürülebilirlik artık birçok perakendeci ve markalar tarafından verilen bir taahhüttür. Önde gelen markalardan bazıları, ürünlerinde kullanılan tüm pamuk, keten ve polyesterin 2025 yılına kadar organik, sürdürülebilir veya geri dönüştürülmüş olmasını sağlama sözü vermiştir. Bazı markalar, sera gazı emisyonlarını azaltmak için hedef belirlemiş ve 2030 yılına kadar %100 geri dönüştürülmüş veya sürdürülebilir malzemeler kullanma sözü vermiştir.

Bu değişiklikler hükümetler tarafından da desteklenmektedir. Örneğin, Avrupa Birliği (AB) maksimuma dayalı döngüsel bir ekonomi yaratmak istemektedir; kullan, yeniden kullan, yeniden yap ve sonra geri dönüştür.⁷ Tüketici ürünlerine ve bu şekilde üretildikleri malzemelere yaklaşmak, endüstrinin çevre üzerindeki etkisini önemli ölçüde azaltacaktır.

Çöp artık atık olarak görülmemelidir. Son noktasına kadar kullanılması gereken , tekstil ve giyimde kullanılan lifleri içeren bir kaynak olarak görülmelidir.

Geri dönüştürülmüş lifler nelerdir?

ISO 14021, geri dönüştürülmüş malzemeleri, bir üretim prosesi vasıtasıyla geri kazanılmış malzemelerden yeniden işlenmiş ve daha sonra bir ürüne dahil edilmek üzere nihai bir ürün veya bileşen haline getirilmiş olarak tanımlar. Yaygın olarak geri dönüştürülmüş elyaflar arasında polyester, naylon, pamuk, yün ve kuştüyü bulunur.

Tekstil endüstrisi şu anda geri dönüşüm söz konusu olduğunda diğer endüstrilerin gerisinde kalmaktadır. Küresel olarak, tekstillerin sadece %12'si geri dönüştürülebilmektedir. Bu, ABD'deki %66’lık kağıt , %27’lik cam ve %29'luk plastik PET şişe geri dönüşüm oranlarıyla karşılaştırılmaktadır. Aslında giysilerde kullanılan çoğu rPET, eski kıyafetlerden değil, şişelerden gelmektedir.⁸

Giysilerin birden fazla malzemeden yapılması onların geri dönüştürülmesini zorlaştırmaktadır. Örneğin, %100 pamuk etiketli bir tişört polyesterden yapılan etiketler ve dikiş iplikleri gibi başka bileşenlere sahip olacaktır. Pamuklu kotlar genellikle pamuklu olmayan diğer bileşenlerin (fermuarlar, boyalar, düğmeler, etiketler vb.) yanında elastan içermektedir. Geri dönüşümü zorlaştıran bu malzeme kombinasyonudur.⁹

Malzemeden malzemeye geri dönüşüm yavaştır, yoğun emek ve vasıflı işçi gerektirir. 2020 yılında ABD'nin ayakkabının %13'ünü, AB'nin ise tekstilin %50'sini bu şekilde geri dönüştürülebileceği tahmin edilmiştir. Küresel olarak, bu rakam önemli ölçüde daha azdır.¹⁰

Dünya genelinde endüstri giderek daha fazla geri dönüştürülmüş malzeme kullanmaktadır, ancak sıfır depolama alanı hedefine ulaşmanın hala çok uzağındayız. Ancak bu değişim baskısı markalar ve üreticiler için fırsatlar yaratmaktadır.

Tüketici Güvencesi

Tüketiciler sürdürülebilirlik arayışındadır, geri dönüştürülmüş bir malzeme beyanı gördüklerinde buna güvenmek isterler.

Textile Exchange, sektörün sürdürülebilirlik iddialarını doğrulamasına yardımcı olmak için bir dizi gönüllü standart geliştirmiştir.¹¹ Geri Dönüştürülmüş Talep Standardı (RCS) ve Küresel Geri Dönüşüm Standardı (GRS), geri dönüştürülmüş girdi ve saklama zincirinin üçüncü taraf sertifikasyonu için gereklilikleri belirleyen uluslararası kabul görmüş standartlardır. Bu standartların ortak amacı, geri dönüştürülmüş malzemelerin kullanımını arttırmaktır.¹²

RCS ve GRS etiketli ürünler, geri dönüşüm için ISO tanımına uyan bağımsız olarak doğrulanmış malzemeler içermelidir. Her iki standart da geri dönüşümcü ile üretici arasında net bir saklama zinciri gerektirir. GRS, sosyal sorumluluk, çevre yönetimi ve kimyasal kısıtlamalara ilişkin hükümleri de içerdiği için farklılık gösterir. Bitmiş ürünün içermesi gereken geri dönüştürülmüş malzeme seviyelerinde de farklılıklar vardır - RCS (%5 ila %100) ve GRS (%20 ila %100).

Ancak, bir şirket GRS logosunu kullanmak isterse, ürünlerinin en az %50 oranında geri dönüştürülmüş içerik içermesi gerekir.¹³

Daha sürdürülebilir ürünler talep eden tüketiciler için RCS ve GRS, satın alma kararları alırken görmek istedikleri güvenceleri sağlar.

SGS Çözümü

SGS, hem GRS hem de RCS için Textile Exchange tarafından onaylı bir sertifika kuruluşudur. Üreticilere, perakendecilere ve alıcılara ürünlerinin ve süreçlerinin geri dönüşüm için belirlenmiş standartları karşılaması için yardımcı oluruz. Karmaşık pazarlarda, geri dönüştürülmüş elyafların kullanımını gösterme yeteneği ve markalara seçici tüketiciler arasında rekabet avantajı sağlar.

Konu ile ilgili detaylı bilgi için bizimle iletişime geçin.

Yeşim Demir Katipoğlu
t: +90 212 368 40 00
w: www.sgs.com.tr

Referanslar

¹ 2025 Recycled Polyester Challenge
² 2025 Recycled Polyester Challenge
³ Environmental Impact 
⁴ Why clothes are so hard to recycle 
⁵ A New Textiles Economy: Redesigning fashion’s future
⁶ Consumers demand sustainable products 
⁷ First circular economy action plan
⁸ Why clothes are so hard to recycle 
⁹ Why clothes are so hard to recycle
¹⁰The Basics of Textile Recycling
¹¹ Textile Exchange Standards
¹² Recycled Claim Standard (RCS) + Global Recycled Standard (GRS)
¹³Standards Claims Policy

SGS HAKKINDA

Biz SGS’yiz - dünyanın lider gözetim, test ve belgelendirme kuruluşu. SGS kalite ve doğruluk konusunda küresel bir referanstır. Müşterilerimize, 96.000'den fazla çalışanımız, dünya geneline yayılmış olan 2.600'den fazla ofis ve laboratuvar ağımızla daha iyi, daha güvenli ve birbirine daha bağlı bir dünya sağlıyoruz.

© SGS Société Générale de Surveillance SA- 2022 - Tüm hakları saklıdır - SGS, SGS Société Générale de Surveillance SA'nın tescilli ticari markasıdır. Bu, SGS tarafından kullanılmak üzere sunulan veya lisans verilen 3. taraf içerikleri haricinde, SGS'nin bir yayınıdır. Söz konusu üçüncü taraf içeriklerinin SGS tarafından onayladığı veya reddettiği anlamında gelmez. Bu yayın, teknik bilgi sağlamayı amaçlamaktadır. Bu yayında yer alan bilgiler tedavi amaçlı uygulanan kapsamlı bir işlem olarak kabul edilmeyecektir. Bu bilgiler yalnızca eğiticidir ve herhangi bir yasal gerekliliğin veya geçerli düzenlemelerin yerini almaz. Danışmanlık veya profesyonel tavsiye niteliği taşımaz. Burada yer alan bilgiler "olduğu gibi" sağlanmıştır ve SGS, bunların hatasız olacağını veya belirli performans veya kalite kriterlerini karşılayacağını garanti etmez. İşbu beyana konu yazı içeriğinden alıntı yapmak ve/veya atıfta bulunmak ancak SGS'nin önceden açık yazılı iznine bağlıdır.